تاریخچه مسجدالاقصى (بیت المقدس) و تفاوت آن با مسجد قبه الصخره

مسجد الاقصى
دهخدا در فرهنگ لغت خود می گوید: مسجدالاقصی اسم بیت المقدس است که مسجدی است در شام و جامعی است در قدس در کنار جامع عمر. و در امتاع الاسماع آمده است که مسجدالاقصی همان مسجد بیت المقدس است و نامیده شده است به مسجدالاقصی به دلیل بعد و دوری مسافت آن با مسجدالحرام و عده ای نیز گفته اند که به آن مسجدالاقصی گفته اند به چند دلیل:

1- دور بودن آن از عرب؛
2- دور بودن آن از مکه؛
3- دور بودن آن از نبی اکرم صلی الله علیه و آله.
همچنین ایلیاء نام قدیمی بیت المقدس بوده است.

...

اهمیت و قداست مسجدالاقصی

در اعتقاد مسلمانان 3 مسجد دارای اهمیت و احترام فراوانی هستند: مسجدالاحرام، مسجدالنبی و مسجدالاقصی. از این منظر توجه به قدس و مسجدالاقصی که قبله اول مسلمانان بوده اهمیت والایی دارد.

زمین مسجدالاقصی دومین مکانی است که پس از مسجدالحرام بر زمین قرار گرفت. اولین کسی که به فرمان خدا پایه های بنایی را در آن ساخت، حضرت آدم علیه السلام بود که حدود آن را مشخص کرد.

مسجدالاقصی به عنوان یکی از مقدسترین مساجد مسلمانان، از دیرباز مورد توجه بوده است، یکی از علت های عمده آن به مهمترین رخداد تاریخی یعنی معراج حضرت محمد صلی الله علیه و آله و شب اسراء بازمی گردد که با توجه به تأکید قرآن بر آن، نزد مسلمانان از قداست و کرامت خاصی برخوردار است:

<<سُبْحانَ الَّذي أَسْرى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِنَ الْمَسْجِدِالْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِالْأَقْصَى الَّذي بارَكْنا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آياتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْبَصير؛ منزه است آن (خدايى) كه بنده اش را شبانگاهى از مسجدالحرام به سوى مسجدالاقصى كه پيرامون آن را بركت داده ايم، سير داد تا از نشانه هاى خود به او بنمايانيم كه او همان شنواى بيناست>>.

تاریخ بنای مسجدالاقصی
بر عکس آن چه که برخی ها در مورد مسجدالاقصی تصور می کنند مسجدالاقصی توسط عبدالملک بن مروان ساخته نشد بلکه او تنها قبه الصخره را ساخت. مسجدالاقصی بنایی قدیمی که اولین قبله گاه مسلمانان است. این مسجد دومین مسجدی است که بر روی زمین ساخته شد، ارجح آن است که حضرت آدم علیه السلام آن را ساخته و زیربنای آن را چهل سال بعد از ساختن بیت الله الحرام بنا به دستور خداوند نهاده است. حدود 2 هزار سال پیش از میلاد حضرت ابراهیم علیه السلام و سپس فرزندانش حضرت یعقوب علیه السلام و حضرت اسحاق علیه السلام بنا را ترمیم و بازسازی کردند. هزار سال پیش از میلاد نیز این بنا توسط حضرت سلیمان علیه السلام ترمیم شد. این بنا پیش از به وجود آمدن کنیسه، کلیسا، بارگاه و معبد بوده است.

همراه با فتوحات اسلامی در سال 636 میلادی عمر بن الخطاب مصلی قبلی را به عنوان بخشی از مسجدالاقصی ساخت، در دوره امویان قبه الصخره ساخته شده و مصلای قبلی نیز بازسازی گردید، ساخت این بنا حدود 30 سال از سال 66 هجری تا 96 هجری (685 تا 715) به درازا کشید تا مسجدالاقصی به شکل فعلی آن درآید.

چرا یهودیان مدعی مسجدالاقصی هستند؟
بخش غربی و جنوبی صحن مسجدالاقصی اهمیت فراوانی برای یهودیان دارد. این دیوار به دیوار براق مشهور است و علت نامگذاری آن به این اسم هم بسته شدن اسب رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم (براق) به این دیوار در زمان معراج بود.

این دیوار 156 عرض و 56 پا طول دارد، برخی از سنگ های این دیوار 16 پا می باشند، مسلمانان مسجدی را در این قسمت بنا نهادند. در مقابل یهودیان ادعا می کنند که این دیوار بخش باقی مانده از دیوار "بارگاه سلیمان" است که هیردوس آن را در سال 18 قبل از میلاد بنا نهاده بود. با این که حفاری های صهیونیستی تاکنون از یافتن دلیلی برای این ادعا عاجز مانده است اما آن ها همچنان بر این ادعای خود پافشاری می کنند.

در دوره عمر، شفقت مسلمانان نسبت به یهودیان باعث شد تا به آنان اجازه داده شود تا در کنار این دیوار به ندبه و زاری بپردازند، تعداد یهودیان در آن زمان بسیار کم بود و عرض پیاده رویی که آن ها در آن می ایستادند تنها 4 متر بود. این پیاده رو جزو موقوفات خانواده ابومدین الجزائری بود و یهودیان در عصر محمدعلی سالانه 300 لیره به متولی آن پرداخت می کردند، در عین این که هیچ حق قانونی در این مکان نداشتند.

دردوره قیمومیت انگلیس یهودیان به این مکان دست درازی کرده و ادعای مالکیت آن را کردند این امر منجر به قیام فلسطینیان علیه آنان شد، قیام براق که در سال 1929 رخ داد. باعث شهادت 116 نفر و زخمی شدن 232 نفر و زندانی شدن حدود یک هزار نفر دیگر از فلسطینیان گردید، مسئولین انگلیسی 26 نفر از زندانیان فلسطینی را به اعدام محکوم کردند، کشتار بی رحمانه فلسطینیان مواضع جانبدارانه انگلیس از یهودیان و صهیونیست ها باعث شد تا کمیته بین المللی حقیقت یابی تشکیل شود. این کمیته در پایان تحقیقات خود تاکید کرد مالکیت این مکان از آن مسلمانان است، نظر این کمیته در ژانویه 1930 اعلام شد. با این حال صهیونیست ها همچنان ادعا می کنند که مسجدالاقصی بر روی ویرانه های بارگاه سلیمان برپا شده و تلاش خود را برای انهدام آن ادامه می دهند.

تفاوت مسجد قبه الصخره و مسجدالاقصی
ظاهراً موضوع اشتباه گرفتن مسجدالاقصی با مسجدالقبه تا حدی به دلیل نزدیکی این دو بنا و قرار گرفتنشان همراه با برخی ابنیه ی دیگر در مجموعه ی حرم الشریف است. یکی از اساتید دانشگاه زاید امارات، چند سال پیش در نامه ای به یکی از نشریات چنین نوشت: بین مسجدالاقصی و مسجدالقبه الصخره سردرگمی قابل توجهی وجود دارد. هرگاه در رسانه های محلی و بین المللی ذکری از مسجدالاقصی به میان می آید، در عوض عکسی از مسجدالقبه نمایش داده می شود. دلیل اصلی این مسئله عدم اطلاع عموم مردم، هم راستا با توطئه های رژیم صهیونیستی است.

در زمان اقامتم در ایالات متحده نیز بارها با این مسئله مواجه بودم. تا آن که اطلاع یافتم صهیونیست ها در آمریکا چنین تصاویری را چاپ و منتشر کرده و گاه با قیمت بسیار اندک و حتی رایگان در اختیار اعراب و مسلمانان قرار می دهند. بدین ترتیب مسلمانان ان را به تمام نقاط - دیوار منازل و دفاتر کار - نصب می کنند. همین مسئله موید این است که سران صهیونیستی می خواهد تصویر مسجدالاقصی را از اذهان مردم پاک کنند تا بتوانند آن را تخریب و معبد مورد ادعای خود را پنهانی بنا کنند و اگر کسی شکایت یا اعتراضی داشته باشد، به طور زنده تصویر مسجدالقبه را نشان خواهند داد و اظهار خواهند داشت که اتفاقی نیفتاده است.

مسجد القبه (قبه الصخره)
این مسجد در گرامیداشت معراج پیامبر بنا شد. که متشکل از قاعده ای هشت وجهی است که دو راهروی هم مرکز هشت وجهی را دربرگرفته، آن ها نیز به نوبه ی خود جایگاه مرکزی دایره ای شکلی، حاوی صخره را احاطه کرده اند. گمان می رود، این همان صخره ای است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در شب معراج پس از آن که با براق به مسجدالاقصی آمد، از فراز آن به آسمان رفت.

در بالای قاعده ی هشت وجهی و بلافاصله در بالای دایره ای که صخره را احاطه کرده است، قبه ای دولایه، با قطر 18 تا 20 متر و ارتفاع تقریبی 23 متر قرار دارد. گنبد طلایی این بنا به طرز جالب توجهی بر کل ساختمان احاطه دارد. بر دیوارهای درونی قاعده ی هشت وجهی و دیوارهای بیرونی، آیات قرآن کریم نقش بسته که مجموعاً 210 متر از فضای آن ها را دربرگرفته است. جای شگفتی نیست که مسجدالقبه مناره ای ندارد، چرا که در واقع در دوره ی امویان مناره از اجزای مساجد نبوده و بیشتر از مظاهر دوره ی عباسیان است.

حفاري هاي صورت گرفته در اطراف حرم قدس شريف حفاري هايي كه صهيونيست ها در اطراف مسجدالاقصي و در زير بخش غربي و جنوبي اين مسجد مبارك انجام مي دهند. از ديگر تلاش هايي است كه رژيم اشغالگر قدس جهت تخريب و ايجاد شكاف در ديوارهاي مسجد صرف مي كنند. اشغالگران قدس به بهانه اين كه به دنبال بقاياي معبد خود هستند به حفاري مي پردازند و حال آن كه هدف اصلي آنان تخريب آثار اسلامي همجوار ديوار براق و نيز استيلا بر حرم شريف، تخريب مسجد و ايجاد معبد در داخل مسجدالاقصي و قبه الصخره است. حفاري هاي رژيم صهيونيستي در اطراف مسجدالاقصي در اواخر سال 1967 آغاز و تاكنون 9 مرحله را پشت سرگذارده است.

پروژه هایی که با هدف جدایی شهر قدس از کرانه باختری و اراضی اشغالی سال 1967 تهیه شده اند: تا این شهر خارج از دایره مذاکرات برای تشکیل دولت فلسطینی قرار گیرد و مجددا بر اساس دیدگاه های رژیم اشغالگر قدس مبنی بر "ابدی بودن قدس به عنوان پایتخت اسراییل" تاکید شود.

1- منطقه E 1: ساخت و ساز در این منطقه از دو سال پیش شروع شده است. در این منطقه در حال حاضر برای آموزش نظامی سربازان ارتش اسراییل استفاده می شود. همچنین مرکز بزرگ نگهداری منابع انسانی و تجهیزاتی پلیس نیز در این منطقه قرار دارد. گفته شده قرار است 3500 واحد مسکونی در این منطقه ساخته شود. این منطقه در قدس (شامل اکثر مناطق العیسویه، العیزاریه و خان الاحمر است) و امتداد آن به تجمع شهرک های بزرگ کرانه باختری موسوم به "معاله آدومیم" می رسد. هدف از ساخت این منطقه یهودی نشین ارتباط این منطقه به سایر تجمع های شهرک نشینی در محیط شهر قدس و در نهایت جدایی این منطقه از کرانه باختری است.
2- منطقه قلندیا: منطقه بزرگ شهرک نشینی است که از دو سال پیش با ساخت 80 واحد مسکونی در مرحله اول آغاز شد. این منطقه در نزدیکی فرودگاه قلندیا در نزدیکی رام الله واقع است. هدف از توسعه آن نیز جدایی کامل شهر قدس از شهر رام الله در کرانه باختری است.
عیدالهادی هنتش کارشناس امور شهرک سازی اسراییل و عضو کمیته ملی دفاع از اراضی فلسطین در این باره معتقد است: این پروژه ها و سایر طرح های محرمانه شهرک سازی در واقع تلاشی است از سوی اسراییل برای ترسم مرزهای دولت آینده فلسطین که می گوید فلسطین باید بدون قدس تشکیل شود.

نظرات شما عزیزان: